Przeczytasz w 6 minut
No więc chodzi o to, proszę Pani/Pana, że…wszystkim. Diversity & Inclusion rozumiemy jako świadome działania mające na celu budowanie zespołów/firm składających się z jednostek różniących się pod wieloma względami. Dzięki temu możemy czerpać inspiracje i budować strategie działania w oparciu o różne wartości, docierać do różnych klientów, których nasz różnorodny zespół doskonale rozumie i potrafi odpowiedzieć na ich potrzeby. W teorii wszyscy to rozumiem, w praktyce wygląda to jednak inaczej.
Oczywiste czy nieoczywiste różnice
Większość z Nas, zapytana o możliwe różnice występujące np. w zespole pracowników firmy, z łatwością zgodzi się z tym, że różnić może nas:
- wiek
- rasa
- płeć i tożsamość płciowa
- stan cywilny
- status społeczny
- wykształcenie
- wyznanie
- status materialny
- doświadczenie branżowe
- pokolenie
- cechy charakteru
- obywatelstwo
- miejsce pochodzenia lub zamieszkania
- niepełnosprawność umysłowa lub fizyczna
- umiejętności oraz wiedza
- szkolenia oraz zdobyte certyfikaty
- pozycja w firmie
- orientacja seksualna
- przekonania i wartości
Zastanów się przez chwilę, ilu obszarów z tej listy jesteś świadomy w odniesieniu do swoich współpracowników, podwładnych czy przełożonych? Aktualne regulacje prawne ograniczają swobodny dostęp do większości danych, więc w codziennych kontaktach społecznych kierujemy się tym co „widać” jak kolor skór czy fizyczna niepełnosprawność lub opieramy się na ujawnionych informacjach jak np. stanowisko w firmie. Pozostałe obszary są nam znane, o ile zostaną odkryte przez ich „właścicieli” lub możemy się ich tylko domyślać i właśnie w tych obszarach dochodzi najczęściej do dyskryminacji popełnianej w świadomy lub nieświadomy sposób.
A jak jest u Nas?
W Polsce najczęstszymi obszarami różnorodności, w których dochodzi do naruszania osobistych granic i prawa są:
- Obywatelstwo – np. gwałtowny napływ ludności z Ukrainy, z których część podjęła pracę w Polsce spotyka się z różnymi reakcjami i ocenami
- Miejsce pochodzenia lub zamieszkania – wykluczenia społeczne wynikające z miejsca zamieszkania o niskim prestiżu społecznym lub kulturowo czy historycznie uwarunkowanej niechęci np. Ślązacy i mieszkańcy Zagłębia,
- Wiek – nierówne traktowanie młodych kobiet i osób w wieku przedemerytalnym w procesach rekrutacji
- Niepełnosprawność fizyczna lub umysłowa – niechęć lub obawa przez zatrudnianiem osób niepełnosprawnych
- Pozycja w firmie – wykluczanie osób świeżo awansowanych przez grupę współpracowników
- Doświadczenie zawodowe – unikanie współpracy z osobami o niewielkich kompetencjach wynikających z wieku lub innych okoliczności życiowych
- Przekonania i wartości – odmienne przekonania, poglądy polityczne czy wartości często stają się podłożem konfliktów i agresywnych reakcji
- Religia i wyznanie – odmienna religia np. osoby o wyznaniu muzułmańskim spotykają się z nieprzychylnymi komentarzami, a często również z przemocą
- Orientacja seksualna – osoby określone przez środowisko jako „odmienne seksualnie” stają się ofiarami dyskryminujących zachowań
- Pokolenie – np. reprezentanci najmłodszego pokolenia Z są często traktowane przez starszych współpracowników jako osoby leniwe i egoistyczne
„Mnie to nie dotyczy”
No właśnie dotyczy wszystkich Nas funkcjonujących na co dzień w sieci różnych relacji społecznych, a w szczególności osoby, które połowę czasu posiadanego do dyspozycji, poza snem spędzają w pracy. Jakoś relacji oraz osoby, z którymi na co dzień współpracujemy, ma duży wpływ na to, jakimi ludźmi jesteśmy i jak się zachowujemy. W tym kontekście firma jest jednym z kluczowych czynników kształtujących naszą indywidualną tożsamość i zachowania.
Atmosfera w pracy, w zespole to oczywiście wynik różnych czynników, w znacznej mierze kształtowany przez pracodawcę. To on jest odpowiedzialny za to, jakimi zasadami kieruje się firma oraz jak traktuje się każdego pracownika. Jednak atmosfera w twoim zespole to także wynik świadomości jego członków oraz ich indywidualnych doświadczeń. A do tego zbioru także ty dokładasz swoją cegiełkę. Może składać się z dawki empatii, tolerancji i szacunku dla drugiego człowieka. Dystansu i zrozumienia dla jego wartości, postawy czy przekonań, wyznania czy religii. Każdy z nas ma wpływ na zespół, w którym pracuje. Twoją odpowiedzialnością jako pracownika jest świadomość, że masz znaczący wpływ na atmosferę pracy w swoim zespole i możesz w istotny sposób wypływać na swoich kolegów – w sposób pozytywny lub negatywny.
„Ale co ja mogę zrobić?”
- Sprawdź czy w twoim zespole nie ma obcokrajowców, którzy niedawno przeprowadzili się do Polski. Może warto okazać im wsparcie i pomóc z odnalezieniem się w nowej rzeczywistości? Może poszukują jakiejś pomocy, a odnalezienie się w obcych realiach jest dla nich trudne?
- Obiektywnie oceń, jak wyglądają wasze rozmowy podczas spotkań online lub offline. Czy któryś z członków zespołu nie jest pomijany, rzadko zabiera głos. Okaż mu wsparcie i w swobodny, nienachalny sposób zachęć do wypowiedzi.
- Spróbuj dowiedzieć się więcej o członkach twojego zespołu/firmy jako ludziach – co lubią, jakie mają preferencje, marzenia. Dzięki głębszemu poznaniu możecie czerpać więcej przyjemności ze wspólnej pracy.
- Podczas spotkania zainicjuj rundę wdzięczności, czyli zachęć członków swojego zespołu do podziękowania drugiej osoby. Rundę możesz robić w formule: po kolei, lub każdy do każdego w formie kartek lub na białej tablicy, po prostu wypowiedzi czy też karteczek w formie elektronicznej.
- Sprawdź jak w swoim zespole/firmie możesz promować otwartą komunikację z poszanowaniem prawa do wypowiedzi każdej osoby.
- Okaż wyrozumiałość dla matek oraz ojców małych dzieci, szczególnie noworodków, ponieważ ten moment w życiu często bywa wyczerpujący. Sprawdź czy nie możesz okazać im wsparcia w jakiś sposób – biorąc za nich konkretny dyżur, pomagając w kwestii grafiku, urlopu czy przejmując zadanie.
- Zwróć uwagę na osoby z niepełnosprawnością np. ze spektrum autyzmu – jak można zorganizować przestrzeń biurową, aby czuły się lepiej.
- Jeżeli w Twoim zespole są osoby z zaburzeniami lub niepełnosprawnościami, zwrócić uwagę na sposób komunikacji, tak aby miały okazję uczestniczyć w każdym obszarze życia zawodowego, także towarzyskim.
- Przeanalizuj jakie treści promujesz w mediach społecznościowych, czy którykolwiek z Twoich postów może urazić jakiegoś członka Twojego zespołu? Jeżeli tak, zastanów się nad jego usunięciem.
Na koniec
Docenianie różnic i okazywanie szacunku innym jest podstawą dobrych i wartościowych relacji w zespołach.
W pracy różnorodne zespoły mogą osiągnąć więcej, ponieważ korzystają z różnych perspektyw widzenia, wzorców myślenia i możliwości działania. Teamy, które potrafią z tego korzystać generują dla firmy wyższe zyski, szybciej potrafią rozwiązywać nawet skomplikowane problemy oraz są bardziej innowacyjne i kreatywne.
